با توجه به عصر تکنولوژی که در آن قرار داریم، برق به اندازه غذا و آب نقش حیاتی در زندگی ما ایفا می‌کند. در عصر تکنولوژی امروز، برق به اندازه غذا و آب ضروری شده است. کارخانه‌های صنعتی، خانه‌ها، ادارات، رستوران‌ها، مدارس و به معنای واقعی کلمه هر مؤسسه و ساختمانی که در اطراف خود می‌بینیم از برق برای انجام کارهای روزانه خود استفاده می‌کنند. با این حال، در کشورهایی مانند ایران که با کاهش چشم گیر منابع طبیعی تامین کننده‌ی برق روبه رو است، در زمان‌هایی به ویژه فصل‌های گرم سال ( تابستان‌ها )، به دلیل مصرف بالا و همچنین دلایل دیگر، با کمبود برق مواجه می‌شوند. در نتیجه، شرکت‌های تولید کننده‌ی برق، مجبور می‌شوند مقدار برق موجود را به تعداد زیادی از مصرف‌کنندگان اختصاص دهند، در نتیجه قطعی برق اتفاق می‌افتد. البته عوامل دیگری نیز ممکن است باعث بروز قطعی برق شوند؛ عوامل طبیعی مانند زلزله، طوفان و غیره. به طور کلی قطعی برق در زندگی شهر نشینی، اجتناب ناپذیر بوده و هر شهروند معمولی، باید با راهکارهای محافظت از لوازم برقی با قطعی برق و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی، آشنایی داشته باشد. در این مقاله، با توجه به اهمیت این موضوع، به بررسی راهکارهای محافظت از لوازم برقی و قطعی برق می‌پردازیم؛ با ما همراه باشید.
نکات محافظت از لوازم برقی
-
استفاده از محافظ برق
یکی از اولین، کم هزینه‌ترین و ساده‌ترین راهکارهای محافظت از لوازم برقی، استفاده از محافظ‌ها است. هم به علت قطعی برق و هم بر علت نوسان‌ها و اتصالاتی که ممکن است رخ بدهد، وسایل برقی را نباید به طور مستقیم به پریز برق متصل کرد. در واقع باید با استفاده از محافظ‌های برقی، که انواع مختلف آن در برندها و نمونه‌های مختلف وجود دارند، جریان برق را به آن‌ها منتقل کرد. عملکرد این محافظ‌ها به گونه‌ای است که به علت داشتن فیوز، در صورت وجود هرگونه اختلال در ولتاژ ورودی (افزایش، کاهش یا قطع ناگهانی)، برق وسایل را قطع کرده و از آن‌ها حفاظت می‌کنند. همچنین بعد از رفع قطعی برق، به علت جلوگیری از آسیب‌های احتمالی، سریعا برق را وصل نمی‌کنند و همه‌ی آن‌ها به خاطر همین دلایل، موجب تاخیر و طولانی شدن مدت زمان قطعی برق می شوند.
در یک روش دیگر استفاده از محافظ برق، که دقیق‌تر و بهتر عمل می‌کند، قرار دادن یک محافظ کلی به طور مستقیم بر سر راه سیستم اصلی برق خانه و ساختمان است. این نوع محافظ، برای حفاظت از کل خانه شما در برابر تغییرات ولتاژ مناسب است. نصب آن ساده بوده و می‌توانید خودتان به راحتی آن را نصب کنید. در حقیقت می‌توان گفت با استفاده از محافظ برق، شما وسایل برقی و سیستم برقی خانه و ساختمان خود را با کمترین هزینه بیمه کرده‌اید.
-
استفاده از GFCI
بعد از رفع شدن قطعی برق، ممکن است جریان برق به طور ناگهانی بیش از حد مجاز افزایش یابد و همین موضوع باعث آسیب دیدن وسایل برقی شما شود. البته استفاده از محافظ برق تا حد زیادی از این مشکل جلوگیری می‌کند، اما در نظر داشته باشید در صورت افزایش ناگهانی ولتاژ در حالت معمولی، ممکن است محافظ برق به تنهایی پاسخگو نباشد. در این مواقع باید از GFCI استفاده کرد.
GFCI یا ground fault circuit interrupter، وسیله‌ای است که در صورت افزایش ناگهانی و بیش از حد مجاز جریان برق، به صورت خودکار آن را قطع کرده و از آسیب‌های احتمالی پیشگیری می‌کند. نمونه‌هایی از این وسیله، تنظیمات مختلفی مانند دکمه‌های TEST- RESET و .. دارند و به علت بازدهی خوبی که این دستگاه‌ها دارند، در تعداد زیادی از کشورها، در کارهای برقی، به عنوان یک استاندار در نظر گرفته شده و استفاده می‌شود.
البته به غیر از وسیله‌ی GFCI، می‌توان به جای استفاده از پریزهای معمولی، از این پریزها استفاده کرد. در بسیاری از کشورها، از پریزهای GFCI ( به عنوان قطع کننده‌ی مدار خطای زمین )، در آشپزخانه‌ها و دیگر مناطق مختلف ساختمان‌ها استفاده می‌شود. آن‌ها پریزهای برق با دکمه‌های قرمز و مشکی با برچسب ” Test ” و ” Reset ” هستند. عملکرد این پریزها دقیقا مانند دستگاه GFCI است؛ این پریزها جریان برق ورودی و خروجی هر پریز را کنترل می‌کنند و اگر اختلاف از مقدار معینی بیشتر شود جریان را قطع می‌کنند.
-
استفاده از UPS
بسیاری از افراد، برای پیشبرد کارهای خود، از کامپیوتر، لپ تاپ و سیستم‌های مختلف رومیزی استفاده می‌کنند و با قطع شدن برق، در روند کاریشان اختلال بوجود می‌آید. در این مواقع می‌توان با استفاده از منبع تغذیه بدون وقفه ( UPS )، از وسایل برقی در برابر قطع برق محافظت کنید. یو پی اس، نوعی نوار برق بزرگ است که شامل یک باتری پشتیبان بوده و اگر هر گونه مشکلی در ولتاژ ورودی (که شامل ولتاژ و قطع برق است) تشخیص داده شود، باتری درگیر شده و به شما امکان می‌دهد با وسایل برقی‌تان بدون وقفه کار کنید.
-
کشیدن از برق!
بسیاری از لوازم برقی ، به صورت مداوم استفاده نمی‌شوند، اما همیشه به پریز برق متصل هستند. همین نکته ممکن است باعث آسیب دیدن آن‌ها در زمان نوسانات و قطعی برق شود. بهتر است زمان‌هایی که با وسایل برقی کاری ندارید، آن‌ها را از پریز برق بکشید!